«اعتماد»، چگونه شوروی را به فروپاشی کشاند؟

ریچارد نیکسون (سی و هفتمین رئیس‌جمهور ایالات‌متحده امریکا) در اواخر دهه‌ ۸۰ میلادی و در زمانی که جنگ سرد هنوز به پایان نرسیده بود، کتابی با عنوان «پیروزی بدون جنگ» به رشته تحریر درآورد و دکترین امریکا در مقابله با کشورهای رقیبش از جمله اتحاد جماهیر شوروی را ترسیم نمود. او صراحتاً از کشاندن نبرد به داخل محیط شوروی سخن گفت و راهبرد فرهنگی را برای به‌زانو درآوردن ساکنان آن روزهای کرملین مناسب قلمداد کرد.

موج جدید انتفاضه قدس

تصمیم رئیس‌جمهور امریکا برای اجرای قانون انتقال سفارت امریکا در سرزمین‌های اشغالی از تل‌آویو به قدس که اسلاف وی 22 سال جرئت اجرای آن را نداشتند، موجی عظیم در سراسر دنیای اسلام و بلکه در میان آزادگان جهان ایجاد کرده که می‌توان آن را «موج جدید انتفاضه قدس» تلقی کرد. البته مبارزه مردم فلسطین سابقه‌ای طولانی و به درازای اشغال این سرزمین مقدس دارد و پیش‌ازاین نیز شاهد امواج انتفاضه مردمی این ملت در سال‌های 1987 و 2000 بوده‌ایم. بااین‌حال موج جدید انتفاضه قدس ویژگی‌هایی خاص دارد که تفاوت‌هایی اساسی با امواج پیشین آن ایجاد می‌کند.

خطر تشکل یک‌بارمصرف دولت‌ساخته

در حالی امسال 16 آذر روز دانشجو را سپری می‌کنیم که سیاست‌های دولتی نسبت به فضای تشکلی دانشجویی جنجال‌برانگیز بوده است. از سال 92 از نقاط ضعفی که مدیران جدید قوه مجریه در حوزه دانشگاه احساس می‌کردند، فقدان بدنه دانشجویی وابسته در فضای دانشگاهی بود. البته ماجرای ضعف بدنه فعال جریان موسوم به اعتدال، به دانشگاه محدود نمی‌شده و در تمام این چند سال، بدنه عاریتی از دیگر جریانات سیاسی، سیاهی لشکر تجمعات و میتینگ‌های سیاسی این جریان را تأمین کرده است. ناگفته پیداست که اوضاع در دانشگاه، وخیم‌تر نیز است، چراکه آنچه به‌عنوان «اعتدال» عرضه می‌گردد، خصوصاً با ابعاد محافظه‌کارانه‌اش، به‌هیچ‌روی شور و اشتیاقی در میان جوانان و دانشجویان نمی‌انگیزد و نمی‌توان به آن برای جریان‌سازی امید بست. 

درس‌ها و عبرت‌های بحران مؤسسات اعتباری

 

هرچند مسئولان از حل مشکل 98درصد سپرده‌گذاران مؤسسات اعتباری بحران‌زده خبر می‌دهند، اما در واقع از نظر حجم ریالی، بیشتر سپرده مردم همچنان بلاتکلیف است؛ به گونه‌ای که برای مثال بنا بر اظهارات مسئولان بانک مرکزی، یکی از تعاونی‌های زیرمجموعه مؤسسه مجاز کاسپین به تنهایی 8600 میلیارد تومان سپرده جذب نموده بود که اکنون برای حل و فصل ماجرا، 3600 میلیارد تومان در قبال اعتبار تخصیص یافته است. این بدان معناست که بیش از نیمی از حجم ریالی سپرده‌های مردم همچنان تعیین تکلیف نشده است. در باقی مؤسسات بحران‌زده نیز تقریباً اوضاع به همین منوال است. با این حال نمی‌توان انکار کرد که پرداخت حداقل بخشی از پول همه سپرده‌گذاران اقدام مثبتی بود که البته ‌ای کاش زودتر انجام می‌گرفت. به هر روی بحران نکول بانکی که این مؤسسات بدان‌ها مبتلا شدند، درس‌ها و عبرت‌های متعددی برای مسئولان مردم کشورمان داشت که لازم است، برای جلوگیری از رویدادهای مشابه در آینده بدان‌ها توجه کنیم.

بسیج، فاتح نبرد با تروریسم

از ویژگی‌های بی‌بدیل انقلاب اسلامی، تکیه آن بر نیروی عظیم و دائماً در حال جوشش مردمی است، به‌گونه‌ای که سرمایه اجتماعی، چه در مقطع حدوث و چه در مرحله بقا، در نظام و انقلاب اسلامی بروز و ظهور داشته است. در این میان نمی‌توان تدبیر داهیانه امام راحل عظیم‌الشأن را در شکل‌گیری عنصر «بسیج» به‌عنوان جلوه نقش‌آفرینی مردم در حفظ و تعالی انقلاب اسلامی نادیده گرفت. 

پایان کار داعش، دوران جدید مقاومت

با رانده شدن تروریست‌های گروه تکفیری داعش از آخرین نقطه تجمعی در شام، می‌توان گفت زنگ پایان کار این گروهک به صدا درآمده است. اکنون نتیجه چندین سال مجاهدت هزاران رزمنده بی ادعا و مخلص مدافع حرم در محور مقاومت به بار نشسته و کارآمدی راهبرد رهبر معظم انقلاب اسلامی در مواجهه با توطئه تکفیری صهیونیستی، آشکار شده است. از همان روزهای نخست بحران که پوشش اعتراضات مردمی، غباری بزرگ بر تحولات شام افکنده بود، برخی ساده‌اندیشانه پیشنهاد انفعال در برابر شرایط پیش رو را مطرح کرده، حتی شام را از دست رفته می‌دیدند. همچنین برخی با پیشنهادهای بی اساسی همچون مذاکره و دیپلماسی، نشان دادند که از عمق مسئله مطلع نیستند.